Meyve başakları 2-3 cm. boyunda, uzun, prizmatik ve çok tohumlu bir kapsüldür. Susam , sıcağı çok sever. Isı miktarı fazla olan yerlerde tohum verimi ve yağ oranı artar. Orta derecede ağır ve humuslu topraklarda iyi yetişir. Hasat zamanı EKİM ayında ekimi ise NİSAN-MAYIS aylarındadır. Dekar başına 1-1,5 Kg. Tohum atılır.
b. Susamın Tarihçesi kullanımı ve Temel Özellikleri
Susam küspesinin de insan gıdası ve hayvan yemi olarak değeri büyüktür. Susam ilk defa kültüre alınan yağ bitkilerinden birisidir. Langham and Rodri (1947) , susamın İsa'dan 450 sene evvel Hindistan'da ve Çin' de besin maddesi olarak kullanıldığını bildirmişlerdir. (Elçi et al.,1994).
Susam tohumu insanoğlunun bildiği en eski tohumlardan biridir. Susam tohumlarının kökeni tam olarak bilinmesede, Eski Mısırlıların bu tohumdan un elde ettikleri ve bu undan ekmek yaptıkları gerçeğini kabul etmektedirler.Ayrıca susam tohumlarının Güney Hindistan'da M.Ö.3.000 yıllarında kullanılmaya başlandıgı yani 5.000 yıllık bir bitki oldugu'da kabul edilir.Susam tohumlarının, ilk defa yemeklere bir çeşni, tat vermek için katıldığına ve yağı çıkarılabilen ilk bitki olduğuna inanılır
Tropik ve subtropik iklim kuşağı susamın en iyi yetişme koşullarıdır. Vegetasyon devresinde aylık sıcaklık ortalaması 20 C 'den aşağı olmamalıdır. Gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkı az olursa susamın verimi artar. Orta derecede ağır, humuslu topraklarda iyi yetişir. pH nötr olmalıdır. Her kültür bitkisi ile ekim nöbetine girebilir. Pamuk, ayçiçeği, mısır, darı ile karışık tarım yapıldığı gibi yurdumuzda Güney Anadolu ve Ege bölgesin de ikinci ürün olarak ekilir (Elçi et al. 1994)
Dünyada susam daha çok Afrika, Orta ve Güney Amerika ile Arap ve Asya ülkelerinde yetiştirilmektedir. En fazla ekimi Sudan, Venezuella, Hindistan, Nijerya, Çin, Meksika ve Burma'da yapılmaktadır. Bu ülkelerin birçoğu aynı zamanda ihracatçı durumundadır. FAO kaynaklarına göre 1982 yılı için Hindistan, Çin ve Sudan ağırlıklı olmak üzere yıllık üretimin 1,870,000 ton olduğu tahmin edilmektedir. (Anonymous, 1982).
Türkiye'de üretilen susam genellikle iç pazarda tüketilir. Üretimin ancak % 2 - 3 'ü ihraç edilmektedir. 1950 yılından bu tarafa memleketimizde susamdan yağ çıkarılmamaktadır. Yurdumuzda Güney, Güneybatı, Batı ve Marmara ile trakya bölgesinde birinci ve ikinci ürün olarak tek bitki, ara tarımı veya bazı bitkilerle karışık olarak ekilmektedir. İllere göre en fazla ekiliş Adana, Antalya, Çanakkale, Muğla, Edirne, İçel, Balıkesir, Manisa, İzmir ve Aydın'da yapılmaktadır. Türkiye susamlarının başlıca özellikleri yağ oranları oldukça yüksek fusarium hastalığına karşı mukavim dallanmaları kaba genellikle koyu renkli susamlardır. (Elçi et al. 1994)
Susamın Sistematikteki Yeri:
Takım: Tubifloralcs
Familya: Pedaliaccac
Cins: Sesamun
Tür: Sesamun indicum L.(n=13)
Dış görünüşü daha doğrusu kabuk rengi bakımından beyaz ve kahverengi olmak üzere iki çeşit susam vardır.
